© Copyright by ODWP, 2001-2002. Wszelkie prawa zastrzeżone!
BOŃCZA
Inne nazwy:
Bończe, Buńcza, Buńcze, Genorozecz, Jednorożec, Jenorożec, Rinocerus , Rinocervus, Unicornus
Zawołanie:
Bończa, Genorozecz, Jednorożec
Opis:
(Bończa). Jednorożecz. Rinocervus, que rinocervum album in campo celestino defert.
Jan Długosz, Insignia ..., nr 28, s. 48
Bończa. Jednorożec, jednorożca białego w polu błękitnym przedstawia.
Tłumaczenie Danuta Szopa
W polu błekitnym Jednorożec biały, do konia podobny, przednimi nogami w górę wspięty, jakby w biegu zapędzony w prawą tarczy, na czele róg kończaty. Nad hełmem i koroną pół tegoż Jednorożca, jaki jest na tarczy.
Kasper Niesiecki, Herbarz, t.II, s. 230
(...) w polu błękitnym kroczący srebrny jednorożec.
Józef Szymański, Herbarz, s. 88
Legenda herbowa:
Genus ex italia ortum habens, vafrum et versutum; in poloniam veniens Bonacza i. e. bonum tempus se nominaverunt, quod hobie corrupto vocabulo Boncza (dicunt).
Jan Długosz, Insignia ..., s. 48
Ród z Italii pochodzący, chytry i przebiegły; do Polski przychodząc Bonacza co tłumaczy się dobry czas nazwali się, które to miano dzisiaj błędnie Boncza wymawiają.
Tłumaczenie Danuta Szopa
O początkach tego herbu żaden nie pisze, na to się tylko zgadzają, że z Włoch zaraz przy pierwiastkach wiary chrześcijańskiej w Polszcze w te tu kraje nasze przeniesiony. Według niektórych przyszedł z Klemensem biskupem kruświckim albo kujawskim (...). Drudzy popierają, że z Prokulfem biskupem krakowskim przyszedł ze Włoch mąż znaczny Mierzb nazwany z tym herbem w roku 988 (...) ten od Mieczysława monarchy polskiego wdzięcznie przyjęty i w dobra opatrzony, gdy brat jego Klemens biskupstwo wziął kruświckie, on przy kluczu kozłowskim na Mazowszu, niedaleko od Czerska, wieś założył i Bończą nazwał (...).
Kasper Niesiecki, Herbarz, t. II, s. 232
Herbowni:
Bartoszewski, Białobrzeski, Boniecki, Braciejowski, Brzeski, Brzostowski, Bukoeski, Bystrzycki, Charlęski, Chmielecki, Chomiętowski, Chrościejowski, Fredro, Gasparski, Gozimirski, Guliński, Iżycki, Kargowski, Klonowski, Krakowiecki, Krzewski, Kulwiński, Kunicki, Lissowski, Morawiecki, Niedabylski, Niedobylski, Osmólski, Pióro, Pokrzywnicki, Postruski, Radawiecki, Romanowski, Rutkowski, Rybczewski, Sienicki, Skoczewski, Socha, Solikowski, Srzebiecki, Strzeszkowski, Szerzeński, Tomaszewski, Trobojski, Uszdowski [Uzdowski], Uzdowski, Waśniewski, Wilga, Żółkiewski.